پایگاه خبری شاخص بازار، اقتصاد آنلاین- لیلا مرگن: خشکی در ذات اقلیم ایران قرار دارد. کشوری که در کمربند خشک دنیا واقع شده و نیمی از منابع آبی‌اش از ذخایر استراتژیک زیرزمینی تامین می‌شود، قطعا در فصل کم بارش تابستان با چالش جدی کمبود آب مواجه می‌شود. از حدود یک دهه قبل هم کمبود برق به‌دلیل ناترازی در میزان تولید و مصرف به مشکلات فصل گرم تابستان اضافه شده است.
روند جهانی تغییر اقلیم، دمای کره زمین را بالا برده و ایران هم از این قاعده کلی مستثنی نیست. در کلانشهر تهران اگرچه ایستگاه‌های هواشناسی دماهای متفاوتی را نشان می‌دهند اما دماسنج‌های خانگی در فصل تابستان دمای بالای 42 درجه را ثبت می‌کنند و در واقع این دما توسط مردم احساس می‌شود.
در روزهای گرم تابستان حتی در مناطق خشک هم به دلیل افزایش دما تا بالای 40 درجه، دیگر کولرهای آبی پاسخگوی نیاز سرمایشی مردم نیست به همین دلیل در بسیاری از منازل و ادارات علاوه بر کولرهای آبی از کولرهای گازی هم استفاده می‌شود و به‌کار بردن توامان هر دو وسیله سرمایشی، بار مصرف خانگی را به شدت بالا می‌برد.
در چنین شرایطی وزارتخانه متولی، یعنی وزارت نیرو به جای آنکه با توجه به اوضاع حاکم، برنامه‌ریزی به‌روز داشته باشد، همچنان به گفتار درمانی و توصیه درمانی بسنده می‌کند و از مردم می‌خواهد که در تابستان، ساعات مصرف کولرهای آبی را کاهش داده و از کولرهای گازی استفاده نکنند.
ممنوعیت تبلیغ کولرهای گازی!
سیاست‌های وزارت نیرو برای کنترل مصرف در بخش خانگی بسیار عجیب است. 21 فروردین 1403، مصطفی رجبی مشهدی مدیر عامل توانیر اعلام کرد که بر اساس مصوبه شورایعالی انرژی وظیفه ممنوع کردن تبلیغ کالاهای با مصرف انرژی بالا وفاقد سازگاری لازم با اقلیم‌های مختلف کشور، برعهده وزارتفرهنگ و ارشاد اسلامی گذاشته شده است تا این وزارتخانه باهمکاری دستگاه‌های ذیربط به‌ویژه سازمان صداوسیما اقداماتلازم را برای ممنوعیت تبلیغ این گونه کالاها براساس پیشنهادوزارتخانه‌های نفت و نیرو و هماهنگی وزارت صنعت، معدن وتجارت به عمل آورد؛ در حالی مدیرعامل توانیر از ممنوعیت تبلیغ کولرهای گازی خبر می‌دهد که تمام سطح شهر مملو از بیلبوردهای تبلیغاتی فروش کولرهای گازی در مراکز عرضه لوازم خانگی است.
25 فروردین 1403 نیز مدیر عامل توانیر به مردم توصیه کرد از مصرف کولرهای گازی خودداری کنند. وی گفت: مصرف برقکولرهای گازی 6 تا 10 برابر کولر آبی است، بنابراین مشترکانمناطق عادی به جهت رشد فزاینده مصرف و افزایش هزینه قبضبرق از نصب این کولرها اجتناب کنند.
توصیه به عدم استفاده از کولرهای آبی
وزارت نیرو که علاوه بر تولی‌گری مصرف برق، باید مصرف آب را هم مدیریت کند در رابطه با سیستم‌های سرمایشی مورد استفاده در فصل تابستان دچار سیاست متناقضی است. در حالی که شرکت توانیر به‌عنوان مسئول بخش برق، در تابستان توصیه می‌کند که مردم از مصرف کولرهای گازی خودداری کنند، تمام شرکت‌های آب منطقه‌ای سراسر کشور در قامت متولیان بخش آب به دلیل آنچه کمبود منابع آب اعلام می‌شود، آمار می‌دهند که مصرف هر کولر آبی روزانه دو برابر نیاز شرب یک فرد است و بهتر است مردم ساعات مصرف کولرهای آبی را کاهش داده یا از به‌کار گرفتن این ابزار سرمایشی خودداری کنند.
در چنین شرایطی مردم برای گذران روزهای گرم تابستان چه باید بکنند؟ چرا وزارت نیرو به جای تدوین بسته سیاستی مناسب، صرفا از مردم توقع دارد که رنج گرما را متحمل شوند تا ایام افزایش تقاضا برای آب و برق، با کمترین تنش پشت سر گذاشته شود؟ اگر قرار است صرفا مردم تن به ریاضت دهند، آیا نیازی به یک دستگاه تصمیم‌ساز در بخش آب و برق داشتیم؟ تنها اقدام عملی وزارت نیرو برای کنترل مصرف دستگاه‌های سرمایشی خبری است که علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در 23 آبان 1401اعلام کرده است.
او در همایش روز ملی کیفیت از آغاز اقداماتمشترک وزارت نیرو و سازمان ملی استاندارد خبر داد و گفت: اخیرا محققان در سازمان ملی استاندارد اقداماتی در راستایبررسی کولرهای آبی انجام داده‌اند که با قرار دادن فناوری‌هاینوین، مصرف آب و برق تا 50 درصد کاهش پیدا می‌کند. البته اثری از کولرهای نسل جدید در بازار نیست، ضمن آنکه بدیهی است خانه‌هایی که تا پیش از ورود این کولرها به بازار، اقدام به خرید دستگاه سرمایشی کرده‌اند، بدون مشوق تن به خرید دستگاه جدید نخواهند داد.